Do zakresu rzeczowego Wydziału Architektury, Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej należy:

1) Wykonywanie zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego w zakresie:

  a) zgodności zagospodarowania terenu z ustaleniami wynikającymi z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska,
  b) zapewnienia warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych oraz przy wykonywaniu robót budowlanych,
  c) zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej,
  d) właściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
  e) stosowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i stosowania  
w budownictwie;
2) Kontrolowanie posiadania przez osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie uprawnień do pełnienia tych funkcji;
3) Prowadzenie spraw związanych z udzielaniem bądź odmową zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych;
4) Wydawanie decyzji o pozwoleniu na budowę obiektów budowlanych i robót budowlanych,
w tym robót budowlanych wykonywanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków;
5) Przyjmowanie zgłoszeń o zamiarze budowy oraz wykonywania robót budowlanych nie objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę;
6) Przyjmowanie zgłoszeń z projektem budowlanym o zamiarze budowy (nie objętej obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę);
7) Wnoszenie sprzeciwu w sprawie budowy i wykonywania robót budowlanych oraz nakładanie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę;
8) Przyjmowanie zgłoszeń rozbiórki nie objętej obowiązkiem uzyskania pozwolenia.
9) Nakładanie obowiązku uzyskania pozwolenia na rozbiórkę;
10) Nakładanie obowiązku usunięcia nieprawidłowości w projekcie budowlanym;
11) Zatwierdzanie projektu budowlanego;
12) Odmowa udzielenia pozwolenia na budowę w przypadku rozpoczęcia robót budowlanych;
13) Prowadzenie rejestru wniosków o pozwolenie na budowę, decyzji o pozwoleniu na budowę i przekazywanie do organu wyższego stopnia wprowadzonych do niego danych;
14) Przechowywanie i archiwizowanie dokumentów objętych pozwoleniem na budowę i zgłoszeniem, w stosunku do którego organ nie wniósł sprzeciwu, co najmniej przez okres istnienia obiektu;
15) Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę;
16) Odmowa zatwierdzania projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego orzeczono nakaz rozbiórki;
17) Wydawanie decyzji o przeniesieniu pozwolenia na budowę na rzecz innego podmiotu;
18) Wydawanie decyzji o przeniesieniu praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu, na rzecz innej osoby;    
19) Nakładanie obowiązku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej w stosunku do obiektów wymagających zgłoszenia;
20) Rozstrzyganie o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości oraz warunków korzystania z tego budynku, lokalu lub nieruchomości;
21) Prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawie zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych;
22) Niezwłoczne przekazywanie organowi nadzoru budowlanego kopii decyzji, postanowień, zgłoszeń wynikających z prawa budowlanego, zawiadamianie
o stwierdzonych nieprawidłowościach przy wykonywaniu robót budowlanych lub utrzymaniu obiektów budowlanych;
23) Niezwłoczne przekazywanie decyzji o pozwoleniu na budowę i kopii zgłoszenia budowy organowi, który wydał decyzję o warunkach zabudowy, decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach;
24) Uczestniczenie na wezwanie organów nadzoru budowlanego w czynnościach inspekcyjnych i kontrolnych oraz udostępnianie wszelkich dokumentów i informacji związanych z tymi czynnościami;
25) Uzgadnianie rozwiązań projektowych obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych
w zakresie:
  a) linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych;
  b) przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu wyprowadzonych poza granicę terenu zamkniętego, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego;
26) Prowadzenie analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju;
27) Opiniowanie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa;
28) Wydawanie zaświadczeń stwierdzających samodzielność lokali mieszkalnych lub użytkowych;
29) Wydawanie zaświadczeń potwierdzających powierzchnię użytkową i wyposażenie techniczne domu jednorodzinnego lub lokali mieszkalnych celem uzyskania dodatku mieszkaniowego;
30) Gromadzenie i przechowywanie planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego;
31) Gromadzenie i przechowywanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin;
32) Współdziałanie z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w sprawie opiniowania rozwiązań projektowych przy obiektach zabytkowych i położonych w strefie ochrony konserwatorskiej, oraz wykonywanie innych zadań wynikających z ustawy o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami;
33) Wydawanie zezwoleń na realizację inwestycji drogowych w zakresie dróg publicznych powiatowych i gminnych - w trybie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania
i realizacji inwestycji drogowych;
34) Prowadzenie rejestru decyzji zezwoleń na realizację inwestycji drogowych, przechowywanie i archiwizowanie dokumentów objętych zezwoleniem;
35) Przyjmowanie zgłoszeń o zamiarze odbudowy obiektów liniowych uszkodzonych
w wyniku działania żywiołu, z wyjątkiem linii kolejowych o znaczeniu państwowym określonych na podstawie ustawy o transporcie kolejowym;
36) Przyjmowanie zgłoszeń o zamiarze odbudowy obiektów budowlanych uszkodzonych w wyniku działania żywiołu o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu, z wyjątkiem obiektów gospodarczych i składowych, usytuowanych na działkach siedliskowych;
37) Wydawanie dzienników budowy, montażu i rozbiórki;
38) Zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej informacji odnośnie zgłoszenia budowy,
o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a ustawy Prawo Budowlane.
39) Opracowywanie sprawozdań dla Głównego Urzędu Statystycznego i organów nadrzędnych;
40) Nakładanie obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego;
41) Realizowanie zadań wynikających z ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko.